28 Ocak 1898 günü ikindi saatlerinde Balıkesir ve çevresi şiddetli bir depremle o dönemdeki dille hareket-i arzla sallandı.

Depremin şiddetini bilemiyoruz, çünkü ülkemizde depremlerin aletsel ölçümlenmesine 1900’den itibaren başlandığı için depremin şiddetini bilemiyoruz.

Ancak şehrimizde ve çevresinde yaptığı tahribata ve hissedildiği bölgeye bakarak yapılacak bir yorumla 7 civarında olabileceğini söylüyor uzmanlar…

Bu deprem Balıkesir merkezi ve çevresindeki köylerle yakın ilçelerle, komşu şehirlerde de değişen oranlarda hissedildi.

Konu çok uzun, depremin detayları sayfalar sürüyor, konuyla ilgili yazılmış bir kitap bile var. Naçizane bendeniz de yüksek lisans tezinde bu konuya birkaç sayfa ayırmıştım.

Kısaca bizi güncel olarak ilgilendiren kısmını çarpıcı rakamlarla vereyim.

Hani bugün medyada ve sosyal mecralarda su şehrin, bu ilçenin yarışı yıkılmış türünden haberler veriliyor ya, gelin 1898 depreminin o dönemin Balıkesir’ini nasıl etkilediğine bakalım.

O dönemin küçücük, kasaba kıvamındaki Balıkesir merkezinde resmi kurumların binaları da dahil olmak üzere bulunan yapı sayısı 4196.

Depremin tamamen yıktığı bina sayısı 2146, büyük oranda hasar gören yapı sayısı ise 1999. Sağlam bina sayısı ise sadece 51.

Dolayısıyla şehirdeki yapıların yarısından fazlasının tamamen yıkıldığı, diğer yarısının da büyük oranda tahrip olduğu, onlarca insanın öldüğü bir deprem yaşadı şehrimiz…

Büyük puntolarla yazayım ki daha iyi anlaşılsın.

HARİTADAN SİLİNMESİNE RAMAK KALDI BU ŞEHRİN…

Birkaç yıl önce şehrimize gelen ve akademisyen vasfı taşıyan bir şahıs depremle ilgili verdiği konferansta bu depremle ilgili tek bir cümle kurmadı.

Velhasıl şehrimiz deprem tehtidi bakımından en riskli şehirlerin başında geliyor.

Ayrıca şehrimizde çok yorgun, deprem yönetmeliğine uygun olmayan birçok yapı ve çöküntü bölgesi var.

1898 depremi ikindi vakti gibi akşam ezanı saatinden iki saat önce oldu. İnsanların bir nebze de olsa korunma ve önlem almak için zamanlar vardı.

Şehrin tam ortasında Akıncılar gibi bir çöküntü bölgesinin, Çay deresi kenarındaki ağır sanayi bölgesinin, marangozlar sitesinin durumunu bir düşünün.

Ya şehrin çarşı bölgesindeki eski yapılar…

Ya kenar semtlerde çok önceden, kısıtlı imkanlarla yapılmış yığma ya da kalitesiz ve eksik malzemeyle yapılan yapılar…

Şehrimizin yarından tezi yok, en öncelikli meselesi deprem ve kentsel dönüşümdür.

Bahane üretmek kolay, bunu o koltuklara oturan herkes yapabilir.

Boş vermenin, görmezden gelmenin, popülizme ve ranta boyun eğmenin sonu yıkım ve ölüm…

Kaybedecek bir saniyemiz bile yok …

Köprüden önceki son çıkıştayız